Czym jest nieśmiałość? 

Osoby nieśmiałe w sytuacjach kontaktów społecznych i związanych z nimi oceny mogą doświadczać lęku, zakłopotania, skrępowania czy zażenowania. Tym emocjom często towarzyszą objawy somatyczne: szybsze bicie serca, pocenie się dłoni, czerwienienie się policzków i innych części ciała, napięcie mięśniowe.

Skrajną formą nieśmiałości jest fobia społeczna, bardzo częste zaburzenie lękowe. Nieśmiałość dotyczy nawet 40%-50% populacji, natomiast fobia społeczna dotyka 3%-16% populacji. 

Mój najstarszy syn do końca trzeciej klasy szkoły podstawowej niechętnie zgłaszał się do odpowiedzi w klasie. Owszem, zapytany odpowiadał, ale bardzo rzadko zabierał głos. Niechętnie rozpoczynał rozmowę, bardzo niechętnie wchodził sam do sklepu czy stał w kolejce. Rodziło to w nim duży dyskomfort. Od roku obserwuję, że to się zmienia.

Jak wesprzeć nieśmiałe dziecko?

1. Najważniejsze! Nie porównywać! 

Każdy z nas jest inny i to jest okey. Co więcej, ten temperament dziecko odziedziczyło po jednym z rodziców. W przypadku mojego najstarszego syna nieśmiałość odziedziczyło po mnie.

1. Ważne, aby chwalić dziecko przy innych dzieciach, natomiast uwagi krytyczne przekazywać podczas indywidualnej rozmowy. Na forum publicznym warto podkreślać jego mocne strony. Wzmacniać jego pozytywne cechy, mówić o tym.
2. Stwarzać możliwość do rozwijania kontaktów rówieśniczych (zapraszanie do domu, wspólne wyjścia, wspólne spędzanie czasu, zajęcia w grupie).
3. Stwarzać możliwości próbowania nowych rzeczy (aktywności), tak aby dziecko miało okazję podejmować nowe wyzwania i ćwiczyć odnajdywanie się w nowych sytuacjach.
4. Wzmacniać jego poczucie własnej wartości:

• Poszerzać świadomość samego siebie (Jaki jestem? Co lubię? Czego oczekuję? etc.), aby miał oparcie również w samym sobie, a nie tylko w środowisku zewnętrznym.
• Rozwijać jego zainteresowania.
• Dawać mu zadania, za które mógłby być odpowiedzialny, dzięki czemu będzie miał poczucie sprawczości.
• Doceniać starania, które podejmuje. Zauważać i chwalić jego drobne sukcesy, zwłaszcza w relacjach z innymi ludźmi („Możesz być z siebie dumny…”).
• Na koniec każdego dnia warto pytać o to co dobrego/przyjemnego go spotkało, co mu się udało zrobić, w czym był dzisiaj dobry, z czego czuje się dzisiaj dumny.
• Stosować pozytywne wzmocnienia: „Nad tym musisz jeszcze popracować…”; „To jest jeszcze do zmiany…”; „Postaraj się, wierzę że dasz radę/że Ci się uda…”; „Następnym razem Ci się uda…”.

1. Wsparcie psychoterapeuty. Podczas wizyty rodzice mogą uzyskać wskazówki na temat tego jak odpowiednio wspierać nieśmiałe dziecko.

Warto pamiętać! Dzieci z trudnościami emocjonalnymi i trudnościami w zachowaniu są szczególnie wrażliwe na tzw. „czynniki osobowe”. Natychmiast wyczuwają czy ktoś je lubi i czy jest w stanie zrozumieć ich problemy. Jeśli obydwa nastawienia są pozytywne, dziecko będzie chciało współpracować. Dziecko musi widzieć, że on i jego problemy nie są obojętne rodzicowi/nauczycielowi, który w razie potrzeby będzie służyć pomocą.