Lektury szkolne mają za zadanie wyrabiać w dzieciach i młodzieży nawyk czytania. Dowodzić, że książki tłumaczą otaczający nas świat lub tłumaczą jego historię w sposób zrozumiały dla współcześnie żyjących. Nawet bajki i książki fantasy powinny być adresowane do współczesnych uczniów, tymczasem my karmimy nasze dzieci starociami w stylu „Akademii pana Kleksa” (kto jej nie czytał lub nie pamięta, może posiłkować się streszczeniem na stronie http://akademia-pana-kleksa.klp.pl/a-9400.html).

Układając listę lektur szkolnych, ktoś chyba nie wziął, bo i od lat nie bierze pod uwagę, że dzieciaki wpatrzone w ekrany smartfonów i tabletów mają wokół siebie zupełnie, ale to zupełnie inną rzeczywistość niż ich dziadkowie, którzy m.in. na Brzechwie się wychowywali. Również bajki i wszelka fantastyka to dla nich raczej klimaty J.K. Rowling niż Brzechwy czy Tuwima. Oczywiście nie można trzymać uczniów całkowicie z dala od polskiej klasyki, ale chyba czas na nowe bajki, z nowymi morałami i bohaterami bardziej przystającymi do rzeczywistości.

Takoż i powieści dla młodzieży zasługują chyba na wymianę na nowsze. Dziś młody człowiek, czytając o planowanej bitwie o plac Broni dojdzie zapewne do wniosku, że jest to ustawka, którą powinna powstrzymać policja tak, jak w przypadku ustawek kiboli. Staś i Nel porwani przez Arabów będą przyczynkiem do rozpraw o dżihadzie i islamistach, nie bez wpływu na stosunek do przyjmowania przez Polskę uchodźców. „Katarynka” skłoni do refleksji nad NFZ, a być może także nad celem następnej zbiórki Jurka Owsiaka, zaś Ania z Zielonego Wzgórza zostanie prawdopodobnie posądzona o chorobę afektywną dwubiegunową lub podobne schorzenie.

Czy mamy coś w zamian?

Powstaje jednak problem: czym zastąpić stare lektury. Czy mamy do dyspozycji współcześnie napisane książki, nadające się dla dzieci i młodzieży, na tyle atrakcyjne, by wyrabiać nawyk czytania i na tyle „pedagogiczne” zarazem, by nadawały się do rozbierania na czynniki pierwsze na lekcjach polskiego. Osobną kwestią jest, czy to rozbieranie na czynniki pierwsze powinno pozostać elementem nauczania – zmuszanie uczniów do wynajdywania w książkach jakichś detali, opisów, charakterystyk itp. skłoni ich raczej do poszukania (skutecznego na ogół) rozwiązań w internecie. Tu chyba każdy bohater szkolnej lektury został już rozszyfrowany i wszystkie jego parametry są podane jak na patelni.

No a audiobooki?

Jedni czytają, inni wolą słuchać. Może dobrze by się stało, gdyby szkoła popularyzowała także tę nowszą formę obcowania z literaturą. Książka przeczytana przez dobrego lektora lub aktora jest przecież także coś warta…